Wprowadzenie
Media społecznościowe stanowią współcześnie jeden z najważniejszych obszarów wirtualnego wymiaru rzeczywistości, jak i wiodące narzędzie komunikacyjne. Rok 2020 jest pod tym względem przełomowy, ponieważ po raz pierwszy w historii użytkownicy różnych portali społecznościowych stanowią ponad połowę ( \( 51\% \)) – tj. 3,96 mld – światowej populacji ludzi [1].

Obserwuje się też znaczący wzrost poświęcanego na obecność w mediach społecznościowych czasu z poziomu 90 minut w 2012 roku do 143 minut w 2019 roku [2]. To nieustannie pogłębiające się zaangażowanie wykracza poza zagadnienie kontaktów online, gdyż jak wynika z deklaracji internautów, media te wywołują ambiwalentne reakcje. Z jednej strony ułatwiają one dostęp do informacji, ułatwiają komunikowanie czy poszerzają swobodę wyrażania opinii, ale jednocześnie zagrażają prywatności osobistej, są źródłem rozpraszających bodźców w ciągu dnia czy też polaryzacji w kwestii poglądów politycznych [3].

Cechy szczegółowe mediów społecznościowych
Carr i Hayes w swoich poszukiwaniach adekwatnego i teoretycznie użytecznego rozumienia mediów społecznościowych proponują omówienie, które uświadamia charakter mediów społecznościowych jako nowych mediów [6]:

• Są narzędziem internetowym (internet-based), dlatego do poprawnego działania wymagają dostępu do internetu, dzięki czemu umożliwiają wchodzenie w interakcje z ludźmi z całego świata. Co więcej, nie są ograniczone tylko do formy stron internetowych, a coraz większą popularność zyskują alternatywne formy dostępu, takie jak dedykowane aplikacje. Jest to więc medium skomputeryzowane i zależne od cyfrowych technologii telekomunikacyjnych, które posiada zarówno odkrytą dla użytkowników warstwę kulturową, jak i traktowaną zazwyczaj jako „czarna skrzynka” warstwę skomputeryzowaną (np. algorytmy odpowiedzialna za wyświetlanie treści).
• Zapewniają dostęp do asynchronicznych i stale dostępnych kanałów komunikacyjnych, przez co umożliwiają nawiązywanie interakcji w czasie rzeczywistym, to znaczy wymagających jednoczesnej współobecności i uwagi nadawcy i odbiorcy komunikatu, jak i realizowanych asynchronicznie, czyli rozłożonych w czasie. Media społecznościowe integrują oba te podejścia, co wynika zarówno z implementowanych funkcjonalności wideorozmów czy czatów, jak i faktu, że działają one – podobnie jak wiele wirtualnych światów znanych z gier cyfrowych – także podczas nieobecności użytkownika w trybie online. Wylogowanie z portalu nie powoduje, że serwis przestaje funkcjonować, dlatego przesłane wiadomości czy powiadomienia docierają do obiorcy, ale z opóźnieniem zależnym od decyzji o ponownym zalogowaniu. Te cechy zwracają też uwagę na modularną budowę portali społecznościowych, w skład której wchodzi wiele odmiennych funkcjonalności.
• Stwarzają poczucie interaktywności, co stanowi warunek niezbędny do zakwalifikowania danego medium jako społecznościowe, gdyż nawiązywanie interakcji społecznych wymaga informacyjnego sprzężenia zwrotnego między nadawcą i odbiorcą komunikatów. Wrażenie interakcji może być jednak pozorne, gdyż logika działania portali społecznościowych nie zawsze gwarantuje faktyczną współobecność – nawet zapośredniczoną – użytkowników. Na przykład bezpośrednia wiadomość w Messengerze może być przesłana przez bota, a reakcja na tweeta znanej osoby niekoniecznie przez nią zarejestrowana. Niektóre opcje oparte na geolokalizacji wzmacniają poczucie społecznej współobecności.
• Korzyści płynące z obecności w mediach społecznościowych wynikają nie tyle z konsumpcji treści wygenerowanych przez konkretnego nadawcę, ale z partycypowania w licznych interakcjach między użytkownikami i interaktywnie wytwarzanej oraz dystrybuowanej w ich ramach zawartości. Co więcej, to w dużej mierze od użytkowników zależy ocena jakości czy przydatności udostępnianych danych – zarówno na poziomie jednostkowych (osobista perspektywa), jak i wspólnotowym (ilość i rodzaj publicznie dostępnych reakcji). Ta cecha uświadamia potencjał tego rodzaju środków przekazu do ograniczania niejednoznaczności, dostarczania wskazówek czy szerszego angażowania zmysłów odbiorcy.
• Media społecznościowe pozwalają na masową komunikację osobistą (masspersonal communication) i ta cecha odróżnia je od mediów tradycyjnych, w których dominuje jednostronny przekaz informacji. W takim schemacie komunikacyjnym indywidualni nadawcy mogą transmitować treści na masową skalę (np. popularni twórcy na YouTube), ale też z wielości aktów interpersonalnych kontaktów mogą wyłaniać się umasowione przekazy, na przykład podczas żywiołowych dyskusji w komentarzach. Uwidacznia się tu autonomia użytkowników określana przez zakres ich poczucia swobody w odniesieniu do przyjmowanych treści i kontroli nad kanałem ich przekazu niezależnie od nadawcy.

Zadanie 1: Dyskusja wokół mediów społecznościowych

Treść zadania:

Na portalu TED.com obejrzyj jedną z prezentacji poświęconych mediom społecznościowym (możesz skorzystać z taga „social media”, który znajdziesz na tej liście https://www.ted.com/topics/), a następnie w 3-5 zdaniach opisz swoje wnioski z seansu, starając się je odnieść do własnej obecności na portalach społecznościowych.